Υπάρχει ένα ρεμπέτικο του Γιώργου Κατσαρού που συνέθεσε προπολεμικά (και κατέστρεψε μεταπολεμικά) ο Τσιτσάνης. Η 1η εκτέλεση έγινε από τον Παμγιουτζή περί τα 1938[1].
Η εκτέλεση του Κατσαρού είναι μεταπολεμική αλλά ακολουθεί τους ρεμπέτικους δρόμους.
Από πλευρά στιχουργικής είναι μάλλον μια κοινότοπη έως συνηθισμένη (για ρεμπέτικο) αφήγηση: Μιλά κάποιος με παράπονο και ζήλια για την ερωμένη του[2]. Εμφανίζεται όμως ένα μουσικό ηχητικό θραύσμα στην μορφή μιας σχεδόν παράφωνης νότας σχεδόν ξέμπαρκης που παίζει ο Κατσαρός στην αρχή κάθε μουσική φράσης για δύο μέτρα. Η παρουσία αυτής της νότας σπάει το συνεχές της μελωδίας και της αρμονίας που πιθανόν να αναζητούσαν εφησυχασμένα και βαλτωμένα αυτιά. Σ' αυτό το μουσικό ηχητικό θραύσμα συμπυκνώνεται ίσως η διαλεκτική εικόνα που εξ υπονοεί ο Benjamin και που ανατινάζει το συνεχές του νοήματος της ιστορίας και που υπονοεί την ύπαρξη του μεσσιανικού χρόνου Του επαναστατικού χρόνου, μέσω της ύπαρξης ενός άλλου δρόμου.
Ο ήχος αυτού του θραύσματος είναι σχεδόν ηλεκτρικός. Με την τροπικότητα της ηλεκτρικής παραμόρφωσης του ήχου του ροκ ως εξ ηλεκτρισμένο μπλουζ που πρωταρθρώθηκε μουσικά στην Αμερική.
Ο Κατσαρός ευρισκόμενος για χρόνια στην Αμερική, είχε ακούσει μπλουζ κατά πάσα πιθανότητα και προφήτευσε αυτήν την εξέλιξη του μπλουζ προς την επαναστατικότητα και την κίνηση της ροκ μουσικής [3] πριν το ροκ.
Όμως συνολικά το σύνολο των προπολεμικών ρεμπετών είχαν φωνές ηλεκτρικές και σκληρό μεταλλικό ήχο στο παίξιμό τους. Φωνές και ήχος που απέτρεπαν το βάλτωμα, τον εφησυχασμό. Επέτρεπαν στην οργή να εμφανιστεί με τον μεταλλικό της ήχο. Πάντα όμως στο ρεμπέτικο υπάρχει μια υποβόσκουσα οργή. Η οργή του αδικημένου και της καταπιεσμένης επιθυμίας. Της εμποδισμένης ζωής. Ο μεταλλικός ήχος ως μια εικόνα στην οποία κάνει ειδική μνεία ο Benjamin στο τελευταίο έργο του "Για την Αντίληψη της Ιστορίας (γνωστό στην Ελλάδα ως Θέσεις για την Φιλοσοφία της Ιστορίας)".
Μεταπολεμικά στην Ελλάδα και μετά την ήττα και καταστροφή του 1ου λαϊκού κράτους και των ενσαρκωτών του (μέσω του Εμφυλίου και των μετεμφυλιακών διώξεων), το ρεμπέτικο μετεξελίχθηκε σε αρχοντορεμπέτικο και στο επονομαζόμενο "λαϊκό". Η υποβόσκουσα οργή αντικαταστάθηκε με γλυκερές σαγηνευτικές προσομοιώσεις φαντασιώσεων γι αραπίνες ερωτιάρες σε ακρογιαλιές μακρινές. Δυστυχώς με πρωταγωνιστή κυρίως τον Τσιτσάνη. Ήταν η περίοδος που ο Βαμβακάρης πέρασε πολύ δύσκολα διότι ο κόσμος δεν ήθελε να ακούει την οργή στον ήχο του Ρεμπέτικου.
Σημειώσεις
[1] Η προπολεμική εκτέλεση του Παμγιουτζή.
https://www.youtube.com/watch?v=wgOLuGT2hZc
[2] Πληροφορίες και πηγή των στίχων
"Μέσ’ στην τρελή σκοτούρα μου
γιατί να σε γνωρίσω
κλαίγω και λέγω μυστικά για σένανε
γιατί να σ’ αγαπήσω
κλαίγω και λέγω μυστικά για σένανε
γιατί να σ’ αγαπήσω
γιατί να κάθεσαι να λες
πως πια δεν με γνωρίζεις
αφού καρδιά με πόνεσε για σένανε
κι όλο με βασανίζεις
αφού καρδιά με πόνεσε για σένανε
κι όλο με βασανίζεις
θέλω να ξέρω πού γυρνάς,
με ποιόνε κουβεντιάζεις
τα μάτια σου τ’ αράπικα πόσους γελούν
όταν γλυκοκοιτάζεις
τα μάτια σου τ’ αράπικα πόσους γελούν
όταν γλυκοκοιτάζεις
-Γεια σου Κατσαρέ, γεια σου!"
[3] το Rock ως ρήμα στ' αγγλικά σημαίνει κουνιέμαι άλλοτε ήρεμα άλλοτε βίαια οπότε Rock & Roll σημαίνει κουνιέμαι και κυλιέμαι. Κάπου εδώ εμφανίζεται ένα ζήτημα της επιθυμητικής ροής που σύμφωνα με τους Ντελέζ & Γκουαταρί είναι θεμελιώδης κατάσταση ανατροπής. Εδώ υπάρχει συνάντηση Ντελέζ Γκουαταρί & Benjamin διότι ελευθερωμένη η επιθυμία των ενσαρκωμένων Υποκειμένων, τους δίνει την ενέργεια ώστε να υπάρξει ο άνθρωπος ως πλήρες ενσαρκωμένο Υποκείμενο της Ιστορίας που επαναστατεί, δλδ η κατεξοχήν επαναστατική και ανατρεπτική του καπιταλισμού, συνθήκη.
Από μια σειρά συνεντεύξεων στο Actuel. Σχετικές πηγές εδώ, εδώ & εδώ
Η εκτέλεση του Κατσαρού είναι μεταπολεμική αλλά ακολουθεί τους ρεμπέτικους δρόμους.
Από πλευρά στιχουργικής είναι μάλλον μια κοινότοπη έως συνηθισμένη (για ρεμπέτικο) αφήγηση: Μιλά κάποιος με παράπονο και ζήλια για την ερωμένη του[2]. Εμφανίζεται όμως ένα μουσικό ηχητικό θραύσμα στην μορφή μιας σχεδόν παράφωνης νότας σχεδόν ξέμπαρκης που παίζει ο Κατσαρός στην αρχή κάθε μουσική φράσης για δύο μέτρα. Η παρουσία αυτής της νότας σπάει το συνεχές της μελωδίας και της αρμονίας που πιθανόν να αναζητούσαν εφησυχασμένα και βαλτωμένα αυτιά. Σ' αυτό το μουσικό ηχητικό θραύσμα συμπυκνώνεται ίσως η διαλεκτική εικόνα που εξ υπονοεί ο Benjamin και που ανατινάζει το συνεχές του νοήματος της ιστορίας και που υπονοεί την ύπαρξη του μεσσιανικού χρόνου Του επαναστατικού χρόνου, μέσω της ύπαρξης ενός άλλου δρόμου.
Ο ήχος αυτού του θραύσματος είναι σχεδόν ηλεκτρικός. Με την τροπικότητα της ηλεκτρικής παραμόρφωσης του ήχου του ροκ ως εξ ηλεκτρισμένο μπλουζ που πρωταρθρώθηκε μουσικά στην Αμερική.
Ο Κατσαρός ευρισκόμενος για χρόνια στην Αμερική, είχε ακούσει μπλουζ κατά πάσα πιθανότητα και προφήτευσε αυτήν την εξέλιξη του μπλουζ προς την επαναστατικότητα και την κίνηση της ροκ μουσικής [3] πριν το ροκ.
Όμως συνολικά το σύνολο των προπολεμικών ρεμπετών είχαν φωνές ηλεκτρικές και σκληρό μεταλλικό ήχο στο παίξιμό τους. Φωνές και ήχος που απέτρεπαν το βάλτωμα, τον εφησυχασμό. Επέτρεπαν στην οργή να εμφανιστεί με τον μεταλλικό της ήχο. Πάντα όμως στο ρεμπέτικο υπάρχει μια υποβόσκουσα οργή. Η οργή του αδικημένου και της καταπιεσμένης επιθυμίας. Της εμποδισμένης ζωής. Ο μεταλλικός ήχος ως μια εικόνα στην οποία κάνει ειδική μνεία ο Benjamin στο τελευταίο έργο του "Για την Αντίληψη της Ιστορίας (γνωστό στην Ελλάδα ως Θέσεις για την Φιλοσοφία της Ιστορίας)".
Μεταπολεμικά στην Ελλάδα και μετά την ήττα και καταστροφή του 1ου λαϊκού κράτους και των ενσαρκωτών του (μέσω του Εμφυλίου και των μετεμφυλιακών διώξεων), το ρεμπέτικο μετεξελίχθηκε σε αρχοντορεμπέτικο και στο επονομαζόμενο "λαϊκό". Η υποβόσκουσα οργή αντικαταστάθηκε με γλυκερές σαγηνευτικές προσομοιώσεις φαντασιώσεων γι αραπίνες ερωτιάρες σε ακρογιαλιές μακρινές. Δυστυχώς με πρωταγωνιστή κυρίως τον Τσιτσάνη. Ήταν η περίοδος που ο Βαμβακάρης πέρασε πολύ δύσκολα διότι ο κόσμος δεν ήθελε να ακούει την οργή στον ήχο του Ρεμπέτικου.
Έτσι η εξέλιξη του ρεμπέτικου προς το επονομαζόμενο "λαϊκό" τραγούδι έγινε η αποθέωση της μικροαστικής παραίτησης. Που εκφράστηκε τελικά σε συμβιβασμό με μια αντιπαροχή, καναλιζαρίστηκε πολιτικά εξυπηρετώντας την αντίληψη της ήττας και του αναπόδραστου συμβιβασμού που είχε επικρατήσει και στους πολιτικούς εκφραστές της Αριστεράς. Μιας Αριστεράς που οι ενσαρκωτές της πιαστήκανε από την Χούντα κυριολεκτικά με τα σώβρακα.
Θέση ΧΙΙ
Χρειαζόμαστε ιστορία, αλλά η ανάγκη μας γι αυτήν διαφέρει από αυτή
των χορτάτων/αδρανών του Κήπου της Γνώσης
-Nietzsche Για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Ιστορίας για Ζωή
-Nietzsche Για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της Ιστορίας για Ζωή
Το Υποκείμενο της ιστορικής γνώσης είναι η μαχόμενη σε
καταστολή τάξη, αυτή η ίδια (στμ αυτή καθαυτή)
Ο Μαρξ την παρουσιάζει ως την τελευταία σκλαβωμένη τάξη, την εκδικήτρια που ολοκληρώνει τον στόχο την απελευθέρωσης στο όνομα των γενεών των καταπιεσμένων. Αυτή η πεποίθηση, η οποία είχε μια σύντομη αναζωπύρωση στους Σπαρτακιστές, πάντα ήταν εμπόδιο για του Σοσιαλδημοκράτες. Μέσα σε τρεις δεκαετίες κατάφεραν να διαγράψουν το όνομα του Blanqui σχεδόν τελείως, αν και στο άκουσμα αυτού του ονόματος ο προγενέστερος αιώνας είχε ταρακουνηθεί. Οι Σοσιαλδημοκράτες προτιμούσαν να ρίξουν την εργαζόμενη τάξη στο ρόλο του λυτρωτή/εξαργυρωτή των επόμενων γενεών , αποκόβοντας την με αυτό τον τρόπο από την πηγή της μεγαλύτερης δύναμης της. Αυτή η κατήχηση έκανε την εργαζόμενη τάξη να ξεχάσει ταυτόχρονα το μίσος και το πνεύμα θυσίας, διότι και τα δύο τρέφονται από την εικόνα των σκλαβωμένων προγόνων παρά από το ιδεώδες των απελευθερωμένων εγγονιών.
Ο Μαρξ την παρουσιάζει ως την τελευταία σκλαβωμένη τάξη, την εκδικήτρια που ολοκληρώνει τον στόχο την απελευθέρωσης στο όνομα των γενεών των καταπιεσμένων. Αυτή η πεποίθηση, η οποία είχε μια σύντομη αναζωπύρωση στους Σπαρτακιστές, πάντα ήταν εμπόδιο για του Σοσιαλδημοκράτες. Μέσα σε τρεις δεκαετίες κατάφεραν να διαγράψουν το όνομα του Blanqui σχεδόν τελείως, αν και στο άκουσμα αυτού του ονόματος ο προγενέστερος αιώνας είχε ταρακουνηθεί. Οι Σοσιαλδημοκράτες προτιμούσαν να ρίξουν την εργαζόμενη τάξη στο ρόλο του λυτρωτή/εξαργυρωτή των επόμενων γενεών , αποκόβοντας την με αυτό τον τρόπο από την πηγή της μεγαλύτερης δύναμης της. Αυτή η κατήχηση έκανε την εργαζόμενη τάξη να ξεχάσει ταυτόχρονα το μίσος και το πνεύμα θυσίας, διότι και τα δύο τρέφονται από την εικόνα των σκλαβωμένων προγόνων παρά από το ιδεώδες των απελευθερωμένων εγγονιών.
fi
Σημειώσεις
[1] Η προπολεμική εκτέλεση του Παμγιουτζή.
https://www.youtube.com/watch?v=wgOLuGT2hZc
[2] Πληροφορίες και πηγή των στίχων
"Μέσ’ στην τρελή σκοτούρα μου
γιατί να σε γνωρίσω
κλαίγω και λέγω μυστικά για σένανε
γιατί να σ’ αγαπήσω
κλαίγω και λέγω μυστικά για σένανε
γιατί να σ’ αγαπήσω
γιατί να κάθεσαι να λες
πως πια δεν με γνωρίζεις
αφού καρδιά με πόνεσε για σένανε
κι όλο με βασανίζεις
αφού καρδιά με πόνεσε για σένανε
κι όλο με βασανίζεις
θέλω να ξέρω πού γυρνάς,
με ποιόνε κουβεντιάζεις
τα μάτια σου τ’ αράπικα πόσους γελούν
όταν γλυκοκοιτάζεις
τα μάτια σου τ’ αράπικα πόσους γελούν
όταν γλυκοκοιτάζεις
-Γεια σου Κατσαρέ, γεια σου!"
[3] το Rock ως ρήμα στ' αγγλικά σημαίνει κουνιέμαι άλλοτε ήρεμα άλλοτε βίαια οπότε Rock & Roll σημαίνει κουνιέμαι και κυλιέμαι. Κάπου εδώ εμφανίζεται ένα ζήτημα της επιθυμητικής ροής που σύμφωνα με τους Ντελέζ & Γκουαταρί είναι θεμελιώδης κατάσταση ανατροπής. Εδώ υπάρχει συνάντηση Ντελέζ Γκουαταρί & Benjamin διότι ελευθερωμένη η επιθυμία των ενσαρκωμένων Υποκειμένων, τους δίνει την ενέργεια ώστε να υπάρξει ο άνθρωπος ως πλήρες ενσαρκωμένο Υποκείμενο της Ιστορίας που επαναστατεί, δλδ η κατεξοχήν επαναστατική και ανατρεπτική του καπιταλισμού, συνθήκη.
Από μια σειρά συνεντεύξεων στο Actuel. Σχετικές πηγές εδώ, εδώ & εδώ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου